Les 1: Groeperen

Via deze oefening maak je kennis met het Groepeerschema, een hulpmiddel om jouw ideeën te groeperen en te ordenen.

Om het werken met redeneerschema’s goed te leren beheersen, is het in eerste instantie belangrijk de grondbeginselen van groeperen onder de knie te krijgen.

plaatje

Voorbeeld

In dit voorbeeld zie je hoe je groepeerschema’s maakt om de relaties tussen een verzameling begrippen weer te geven.

Hieronder staat een verzameling begrippen, zonder speciale volgorde of structuur:

Plaatje

Door de begrippen te groeperen, maak je de verzameling overzichtelijker...

plaatje

Dit schema is als volgt tot stand gekomen.

Link

Opmerking: de uitwerking wordt geopend in een nieuw venster. Sluit dat venster om terug te keren naar deze oefeningen.

Oefening 1

Je kunt het nu zelf proberen.

1. Maak een groepeerschema dat de relaties tussen de volgende begrippen laat zien:

Klik op de afbeelding om te openen in de editor. Er wordt een nieuw tabblad geopend.

plaatje

Klik om te openen in de editor.

Tips:

• Zorg ervoor dat elk item een plek krijgt in het groepeerschema-
• Een item mag niet tot twee verschillende groepen behoren.
• Specifieke voorbeelden als 'Italië' (een land) kunnen niet op dezelfde hoogte worden geplaatst als een algemener begrip als 'Azië' (een continent of regio).
• Je hoeft voor deze oefening geen nieuw vak te maken.

2. Vergelijk jouuw uiwerking met het model.

link

Oefening 2

We kunnen groepeerschema's ook gebruiken om de relatie tussen uitspraken aan te geven.

1. Maak met Rationale een groepeerschema om de relatie tussen de volgende uitspraken te laten zien:

Klik op de afbeelding om te openen in de editor. Er wordt een nieuw tabblad geopend.

plaatje

Tips:

• Zet concrete voorbeelden onderaan.
• Begrippen op het onderste niveau zijn voorbeelden van de begrippen die zich een niveau hoger in de tak bevinden: ze pakken het begrip van het hogere niveau als het ware uit of geven ons er een groter inzicht in.
• Het meest algemene begrip hoort op het hoogste niveau thuis: dit is de grootste categorie die alle andere bevat.
• Je hoeft voor deze oefening geen extra vak toe te voegen.

2. Vergelijk jouw uitwerking met het model.

link

Oefening 3

1. Maak met Rationale een groepeerschema om de relatie tussen de volgende uitspraken te laten zien:

Klik op de afbeelding om te openen in de editor

plaatje

Tips:

• Zet concrete voorbeelden onderaan.
• Begrippen op het onderste niveau zijn voorbeelden van de begrippen die zich een niveau hoger in de tak bevinden: ze pakken het begrip van het hogere niveau als het ware uit of geven ons er een diepgaander inzicht in.
• Het meest algemene begrip hoort op het hoogste niveau thuis: dit is de meest omvattende categorie die alle andere bevat.
• Je hoeft voor deze oefening geen extra vak toe te voegen.

2. Vergelijk jouw uitwerking met het model.

link

Oefening 4

Soms ontbreekt er een vak dat we nodig hebben voor ons schema. Als dat gebeurt moeten we een nieuw vak maken, de naam van de ontbrekende categorie erin typen en het nieuwe vak gebruiken om de leemte in ons schema op te vullen. Laten we het eens proberen.

Stap 1. Maak een groepeerschema dat de relatie tussen de volgende begrippen weergeeft:

plaatje

Klik op de afbeelding om te openen in de editor.

Tips:

• Zorg ervoor dat elk item een plek krijgt in het groepeerschema.
• Een item mag niet tot twee verschillende groepen behoren.
• Voor deze oefening moet je een nieuw vak maken voor een categorie van het middelste niveau.

Stap 2. Vergelijk jouw uitwerking met het model.

Link

Slot

Meer informatie:

• Zie voor praktische instructies over het gebruik van het werkblad van Rationale in de groepeermodus:

Stap-voor-stap Groeperen (Rationale Help)

• Zie voor een kennismaking met groepeerprincipes:

Introductie tot Groeperen (Rationale Help)

• Zie voor meer informatie over groepeerprincipes het boek: Kritisch Denken. Redeneren en Betogen met Rationale, de Basisbegrippen

Groeperen

Hiërarchisch Groeperen

Links toevoegen